สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ฮวต ตาต วชิรปญฺโญ)
สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ฮวต ตาต วชิรปญฺโญ)

สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ฮวต ตาต วชิรปญฺโญ)

สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี ฮวต ตาต วชิรปญฺโญ (เขมร: សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី ហួត តាត វជិរបញ្ញោ; อังกฤษ: Huot Tat; ค.ศ.1892–1975) อดีตเจ้าอาวาสวัดอุณาโลม กรุงพนมเปญ และอดีตสมเด็จพระสังฆราชในคณะมหานิกาย (ค.ศ.1969-1975) เป็นพระนักปราชญ์ที่มีความรู้ทางด้านพระพุทธศาสนา นิพนธ์หนังสือทางด้านพระพุทธศาสนาจำนวนมาก และถือว่าเป็นพระสงฆ์ที่ทำงานร่วมกับสมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ชวน ณาต โชตญาโณ) ในช่วงการปกครองของฝรั่งเศส มีบทบาทในการแปลคัมภีร์พระไตรปิฎกจากภาษาบาลีเป็นภาษาเขมร มีส่วนร่วมในการร่วมเรียบเรียงพจนานุกรมภาษาเขมรที่ถูกสำคัญต่อประวัติศาสตร์ด้านอักษรศาสตร์เขมร ร่วมกับสมเด็จชวน ณาต และถูกใช้อยู่ในปัจจุบัน ในระหว่างที่เขมรแดงเข้าปกครองประเทศด้วยระบบคอมมิวนิสต์ และมีนโยบายในการปราบปรามฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง และมีแนวคิดในเรื่องการปราบปรามฝ่ายศาสนา มีหลักฐานว่าท่านถูกทหารเขมรแดงนำขึ้นรถไป และถูกสังหารในบริเวณจังหวัดกำปงสะปือ ดังปรากฏหลักฐานในหนังสือประวัติสังเขปพุทธศาสนาบัณฑิต กล่าวไว้ว่า "ในต้นปี 1975 พระองค์ได้ไปกับพระสงฆ์ทั้งมวล ไปยังเขตอุดงค์ จังหวัดกำปงสะปือ และคาดว่าพระองค์ได้มรณกรรมที่แห่งนี้" [1] ค.ศ.1979 เป็นช่วงเขมรแดงที่ปกครองภายใต้ระบบคอมมิวนิสต์ ภายใต้แนวคิด "ปฏิวัติ" เปลี่ยนแปลง ตามหลักฐานที่ปรากฏว่า "...โฆษกของรัฐบาลนี้ได้ประกาศอ้างว่า "ประวัติศาสตร์กว่าสองพันปีของกัมพูชา" ได้ยุติลงแล้ว รวมไปถึงการเงิน การตลาด การศึกษาอย่างเป็นทางการ พุทธศาสนา หนังสือ ทรัพย์สินส่วนบุคคล สไตล์การแต่งกายที่หลากหลายและเสรีภาพในการเคลื่อนไหว ไม่มีรัฐบาลใดได้เคยพยายามเปลี่ยนแปลงอะไรมากมายเช่นนี้ และอย่างรวดเร็วเช่นนี้มาก่อน ไม่เคยมีใครมุ่งไปสู่อนาคตอย่างไม่ผ่อนปรน หรือมีอคติเข้าข้างคนยากจนขนาดนี้..." ภายใต้อุดมคติและแนวคิด "....สร้างลัทธิสังคมนิยมที่ไร้ต้นแบบ..." [2]

สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ฮวต ตาต วชิรปญฺโญ)

นิกาย มหานิกาย
พระชนนี แงต
สถิต วัดอุณาโลม
ก่อนหน้า สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ชวน ณาต โชตญาโณ)
พระชนก ฮกเส็ง
สิ้นพระชนม์ ค.ศ. 1975
จังหวัดกำปงสะปือ
ถัดไป สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (เทพ วงศ์)
ประสูติ ค.ศ. 1892
จังหวัดกำปงสะปือ
ศาสนา พุทธ
ดำรงพระยศ ค.ศ. 1970-1975